Posts

पीककर्जाच्या मर्यादेत वाढ – सखोल विश्लेषण

  पीककर्जाच्या मर्यादेत वाढ – सखोल विश्लेषण शेती हा भारतीय अर्थव्यवस्थेचा कणा असून, देशातील मोठ्या प्रमाणावर लोकसंख्या शेती व शेतीपूरक व्यवसायांवर अवलंबून आहे. या पार्श्वभूमीवर शेतकऱ्यांना आर्थिक पाठबळ मिळावे म्हणून सरकारतर्फे वेगवेगळ्या योजनांद्वारे कर्जपुरवठा केला जातो. यामध्ये पीककर्जाला विशेष महत्त्व आहे. मागील काही वर्षांत कृषी उत्पादन खर्च वाढला असल्यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक भांडवलाची आवश्यकता भासू लागली आहे. परिणामी, २०१५-१६ या आर्थिक वर्षात विविध पिकांसाठी पीककर्जाच्या मर्यादेत १६% ते १६१% पर्यंत वाढ करण्यात आली आहे. विशेषतः, स्ट्रॉबेरी पिकासाठी ही वाढ सर्वाधिक (१६१%) असून, मकासाठी ही वाढ तुलनेने सर्वात कमी (१६%) आहे. याशिवाय गहू, तांदूळ, सोयाबीन, तूर, हरभरा, कांदा आणि अन्य काही पिकांच्या कर्जमर्यादेतही लक्षणीय वाढ करण्यात आली आहे. पीककर्ज मर्यादेतील बदल आणि त्याचे स्वरूप पीककर्जाच्या मर्यादेत वाढ होत असली तरी ती सर्व पिकांसाठी समान नाही. काही पिकांना मोठ्या प्रमाणावर प्राधान्य देण्यात आले आहे, तर काही पिकांच्या कर्जमर्यादेत तुलनेने मर्यादित वाढ झाली आहे. खालीलप्रमाणे विवि...

Sampling according to Slovin's formula if the population size is large

Sampling according to Slovin's formula if the population size is large When selecting a sample when the population size is large. For example country population, state population, or village population. Such a large population cannot be included directly in the research. So a group representing this population is called a sample. We intend to include this sample in research, but we face many difficulties in selecting a sample from a large population. Primarily some people visit 5% , 10% of the sample population. Or they determine the sample size from the population as a percentage. But even if this method is used, it is necessary to select the sample in a scientific manner. For this, we need to select the sample using some statistical techniques. If we select a sample based on these statistical techniques, the sample is considered to be representative of the population. For this, we will see how to use Slovin's formula   Example - 18000 farmers are members of Sahyadri Agr...

जनसंख्येचा आकार मोठा असल्यास स्लोविनच्या सूत्रानुसार नमुना निवड / Sampling according to Slovin's formula if the population size is large

  जनसंख्येचा आकार मोठा असल्यास स्लोविनच्या सूत्रानुसार नमुना निवड नमुना निवड करताना जेव्हा जनसंख्येचा आकार हा मोठा असतो. उदाहरणार्थ देशाची लोकसंख्या, राज्याची लोकसंख्या किंवा गावची लोकसंख्या. या संपूर्ण अशा मोठ्या जनसंख्येचा समावेश हा संशोधनामध्ये थेट करता येत नाही. त्यामुळे या जनसंख्येचे प्रतिनिधित्व करणारा एक असा गट ज्याला आपण नमुना असे म्हणतो. या नमुन्याचा अंतर्भाव आपल्याला संशोधनांमध्ये करणे, अभिप्रेत असतो परंतु मोठ्या जनसंख्येमधून नमुना निवड करताना आपल्याला बऱ्याचशा अडचणी येतात. प्रामुख्याने काही लोक 5%, 10% इतका नमुना जनसंख्येमधून भेट घेतात. किंवा त्या जनसंख्येमधून त्या नमुनेचा आकार टक्केवारीने ठरवतात. परंतु ह्या पद्धतीचा जरी वापर होत असला, तरीसुद्धा नमुन्याची निवड ही शास्त्रोक्त पद्धतीने होणे गरजेचे आहे. यासाठी काही संख्याशास्त्रीय तंत्रांचा वापर करून आपण नमुन्याची निवड करणे गरजेचे आहे. या संख्याशास्त्रीय तंत्रांच्या आधारे आपण नमुना निवड केल्यास तो नमुना त्या जनसंख्येचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी सक्षम समजला जातो. यासाठी आपण स्लोविनचे सूत्र या पद्धतीचा उपयोग कसा करायचा हे आप...

STEPS FOR THE RESEARCH PLAN / संशोधन आराखडय़ाच्या पायऱ्या

STEPS FOR THE RESEARCH PLAN A good research plan is needed for better research. All the activities to be done in the research for the optimal design are required to be included in the draft research plan. A draft plan is a structured structure designed to do the whole research. Steps in the Research Plans: - (1) Introduction: - Research in areas where research is to be done. The first issue related to that area should be felt. After realizing the problem, the researcher should have prepared the problem in the form of an introduction. Researchers must know about the relevant areas for this. (2) Necessity and importance of research: - After the researcher arranged a problem in the relevant field, why is the need for research on that problem? It needs to be explained. After that, there will be a change in the social situation. And the solution to that problem will help the public and its people how and for what benefit. Therefore, the researchers need to realize the sign...

संशोधन आराखडय़ाच्या पायऱ्या

संशोधन आराखडय़ाच्या पायऱ्या उत्तम संशोधनासाठी चांगल्या   संशोधन आराखडा आवश्कता असते. चांगल्या आराखड्यासाठी संशोधनामध्ये करावयाच्या सर्व घडामोडीचा (पायऱ्या) अंतर्भाव संशोधन आराखड्यात येणे आवश्यक आहे. संशोधन आराखडा म्हणजे संपूर्ण संशोधन करण्यासाठी अपेक्षित बाबींची सूत्रबद्ध केलेली मांडणी (रचना) होय. संशोधन आराखड्यातील पायऱ्या :- (१)   प्रस्तावना :- संशोधकला ज्या क्षेत्रामध्ये संशोधन करायचे आहे. त्या क्षेत्राशी निगडीत प्रथम समस्या जाणवली पाहिजे. समस्येची जाणीव झाल्यावर संशोधकाला त्या समस्येची मांडणी प्रस्तावनेच्या स्वरुपात करता आली पाहिजे. यासाठी संशोधकाला संबंधित   क्षेत्रातील माहिती असणे आवश्यक आहे. (२)   संशोधनाची गरज व महत्व : - संशोधकाने संबंधित क्षेत्रातील समस्येची मांडणी केल्यानंतर त्या समस्येवर संशोधनाची गरज का आहे. हे स्पष्ट करणे आवश्यक आहे. त्यानंतर त्या समस्येची सोडवणूक केल्यावर सामाजिक परिस्थिती नेमका कोणता बदल होणार आहे. व त्या समस्येच्या सोडवनुकीमुळे जन-सामान्य लोकांना त्याचा काय, कसा व कोणता फायदा होणार आहे. त्यामुळे या संशोधनाला प्राप्...